Bánh cuốn là một món ăn truyền thống của người Việt Nam, được làm từ bột gạo hấp tráng mỏng, cuốn tròn với nhân rau hoặc thịt. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về lịch sử, đặc điểm và cách làm bánh cuốn ngon và dễ dàng.
Lịch sử của bánh cuốn
Theo một số tài liệu, bánh cuốn xuất hiện từ thời Lý - Trần (thế kỷ 11 - 14), khi người Việt Nam có tục ăn bánh cuốn vào Tết Hàn thực (mồng 3 tháng 3 âm lịch) và tặng nhau bánh cuốn làm quà. Bánh cuốn còn được gọi là bánh xuân (春餅) hoặc bánh xuân thái (春菜餅), trong có nhân (có thể gồm cả rau lẫn thịt), được cuốn tròn lại, hình dạng khá gần với bánh cuốn ngày nay.
Bánh cuốn cũng được cho là có liên quan đến món bánh tráng cuốn của người Hoa, do sự giao lưu văn hóa giữa hai dân tộc. Tuy nhiên, bánh tráng cuốn của người Hoa thường dùng bột mì để làm vỏ bánh, trong khi bánh cuốn của người Việt Nam dùng bột gạo. Ngoài ra, nhân của bánh tráng cuốn cũng khác biệt hơn, có thể gồm các loại rau củ quả, thịt heo quay, tôm khô, trứng….
Đặc điểm của bánh cuốn
Bánh cuốn có hai thành phần chính là vỏ bánh và nhân bánh. Vỏ bánh được làm từ bột gạo xay mịn, hòa với nước và một ít muối. Bột được để ngấm khoảng 6 tiếng để cho nở và dẻo. Sau đó, bột được cho vào nồi hấp có căng vải mỏng trên miệng nồi. Mỗi lần cho một muỗng bột nhỏ, xoa đều lên miếng vải để lá bánh được mỏng và đều. Khi bánh chín, dùng đũa hoặc thanh tre gạt ra đĩa, lúc này có thể cuốn thêm nhân bánh.
Nhân bánh thường gồm thịt vai lợn nửa nạc nửa mỡ, tôm khô, mộc nhĩ, nấm hương và hành khô. Các nguyên liệu được băm nhỏ và xào chín với các gia vị như mắm, đường, hạt tiêu, nước mắm… Nhân bánh phải đậm đà và vừa ăn, không quá khô cũng không quá ướt. Khi cuốn bánh, cho một ít nhân vào giữa lá bánh, gấp hai bên mép bánh vào rồi cuốn lại từ dưới lên trên.
Bánh cuốn được ăn kèm với nước chấm, rau sống, giò lụa và hành phi. Nước chấm là một yếu tố quan trọng để tạo nên hương vị của bánh cuốn. Nước chấm thường được pha từ nước mắm nguyên chất, đường, giấm, chanh, tỏi, ớt và nước lọc. Nước chấm phải có vị chua, cay, mặn, ngọt và thơm hài hòa. Rau sống gồm các loại rau thơm như rau răm, kinh giới, ngò gai, tía tô… Giò lụa là loại giò được làm từ thịt lợn xay nhuyễn, trộn với tiêu, muối và bột nêm, sau đó được gói vào lá chuối và hấp chín. Hành phi là hành tây cắt lát mỏng và chiên giòn. Các thành phần này giúp tăng thêm độ phong phú và hấp dẫn cho bánh cuốn.
Cách làm bánh cuốn ngon và dễ dàng
Nếu bạn muốn thử làm bánh cuốn tại nhà, bạn có thể tham khảo một số cách làm sau đây:
- Cách làm bánh cuốn truyền thống: Bạn có thể tự làm bột gạo hoặc mua sẵn bột gạo dành cho bánh cuốn ở các cửa hàng tiện lợi. Bạn cần có một nồi hấp có miệng rộng và một miếng vải mỏng để căng trên miệng nồi. Bạn cũng cần có một cái chổi nhỏ để xoa bột lên vải.
- Cách làm bánh cuốn bằng chảo: Bạn có thể sử dụng một cái chảo chống dính để làm vỏ bánh cuốn. Bạn chỉ cần cho một lượng bột gạo vừa đủ vào chảo đã được phết mỡ, quay đều chảo để bột phủ đều khắp chảo. Đợi cho bánh chín vàng nhạt, lấy ra đĩa và cuốn nhân.
Những địa điểm nổi tiếng để thưởng thức bánh cuốn
Bánh cuốn là một món ăn phổ biến ở khắp các vùng miền của Việt Nam, nhưng mỗi nơi lại có những đặc trưng riêng. Dưới đây là một số địa điểm nổi tiếng để bạn có thể thưởng thức bánh cuốn theo phong cách địa phương:
- Bánh cuốn Thanh Trì: Đây là loại bánh cuốn đơn giản nhất, chỉ có vỏ bánh tráng mỏng, không có nhân. Bánh cuốn Thanh Trì được ăn kèm với chả quế (giò lụa có thêm quế), giò chả (giò lụa và chả cá), nem chua, rau sống và nước chấm. Bánh cuốn Thanh Trì có nguồn gốc từ huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Một số địa chỉ để ăn bánh cuốn Thanh Trì ngon ở Hà Nội là: Bánh cuốn Gia An (25 Thái Phiên), Bánh cuốn Bà Hoành (66 Tô Hiến Thành), Bánh cuốn Phú Lý (87 Hàng Khoai)…
- Bánh cuốn Hà Nội: Đây là loại bánh cuốn có nhân thịt lợn và nấm hương, được ăn kèm với giò lụa, hành phi và nước chấm. Bánh cuốn Hà Nội có vỏ bánh mỏng, nhân bánh ngọt và nước chấm thanh. Đây là món ăn quen thuộc của người dân thủ đô. Một số địa chỉ để ăn bánh cuốn Hà Nội ngon là: Bánh cuốn Thanh Vân (14 Hàng Gà), Bánh cuốn Bà Triệu (101 Bà Triệu), Bánh cuốn Lý Quốc Sư (38 Lý Quốc Sư)…
- Bánh cuốn Lạng Sơn: Đây là loại bánh cuốn có nhân thịt lợn xông khói và nấm hương, được ăn kèm với dưa góp, rau sống và nước chấm. Bánh cuốn Lạng Sơn có vỏ bánh dày hơn, nhân bánh thơm và nước chấm cay. Đây là món ăn đặc sản của tỉnh Lạng Sơn. Một số địa chỉ để ăn bánh cuốn Lạng Sơn ngon ở Hà Nội là: Bánh cuốn Lạng Sơn (19 Nguyễn Công Hoan), Bánh cuốn Lạng Sơn (2 Nguyễn Khắc Cần), Bánh cuốn Lạng Sơn (18 Nguyễn Văn Ngọc)…
- Bánh cuốn Nam Định: Đây là loại bánh cuốn có nhân thịt lợn và tôm khô, được ăn kèm với giò lụa, hành phi và nước chấm. Bánh cuốn Nam Định có vỏ bánh mỏng và dai, nhân bánh mặn và nước chấm ngọt. Đây là món ăn đặc trưng của tỉnh Nam Định. Một số địa chỉ để ăn bánh cuốn Nam Định ngon ở Hà Nội là: Bánh cuốn Nam Định (59 Trần Hưng Đạo), Bánh cuốn Nam Định (47A Trần Quốc Toản), Bánh cuốn Nam Định (53 Lê Văn Hưu)…
Bánh cuốn là một món ăn đơn giản nhưng đầy hấp dẫn, mang đậm hương vị Việt Nam. Bạn có thể tự làm bánh cuốn tại nhà hoặc thưởng thức bánh cuốn ở các quán ăn nổi tiếng. Hãy cùng thử và cảm nhận sự tuyệt vời của bánh cuốn nhé!
